مزار بانو فاطمه معصومه عليها السلام






مرحوم محمد باقر مجلسي در كتاب عظيم «بحارالأنوار» بابي را در زيارت فاطمه دختر موسي عليهما السلام گشوده است. پيش از او، مرحوم شيخ مفيد در كتاب «المزار» يك فصل را به زيارت آن بانو اختصاص داده است. غير از اين دو دانشمند بزرگ از علماي اماميه اين كار را انجام داده و براي آن بانوي گرامي زيارت مخصوصي را كه از امام رضا عليه السلام نقل شده، به ثبت رسانيده اند.



مرحوم علامه مجلسي (ره)(1) مي گويد: در برخي كتب زيارات ديدم علي بن ابراهيم از پدرش و او از سعد و او از علي بن موسي الرضا عليه السلام حديث نقل مي كند، مي گويد: امام فرمود: «سعد! نزد شما براي ما قبري است». عرض كردم: فدايت شوم، قبر فاطمه دختر موسي بن جعفر عليهما السلام را مي فرمائيد؟ فرمود: «آري؛ هركس او را زيارت كند در حالي كه عارف به حقش باشد براي اوست بهشت».(2)



هرگاه بر مزار او آمدي، نزد يك سرش رو به قبله بايست و 34 مرتبه تكبير [الله اكبر] و 33 مرتبه تسبيح [ سبحان الله ] و 33 مرتبه تحميد [الحمدلله ]بگو، آن گاه آن بانو را چنين زيارت كن:



السَّلَامُ عَلَي آدَمَ صَفْوَةِاللهِ، السَّلَامُ عَلَي نُوحِ نَبِيِ اللهِ، السَّلَامُ عَلَي إبْرَاهِيمَ خَلِيلِ اللهِ، السَّلَامُ عَلَي مُوسَي كَلِيمِ اللهِ، السَّلَامُ عَلَي عِيسَي رُوحِ اللهِ؛ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اللهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا خَيْرَ خَلْقِ اللهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا صَفِيَّ اللهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا مُحَمَّدَ بْنَ عَبْدِاللهِ خَاتَمَ النَّبِيِّينَ؛ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أمِيرَالْمُؤمِنِينَ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ وَصِيَّ رَسُولِ اللهِ، السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا فَاطِمَةُ سَيِّدَةَ نِسَاءِالْعَالَمِينَ، السَّلَامُ عَلَيْكُمَا يَا سِبْطَيْ نَبِيِّ الرَّحْمَةِ وَسَيِّدَيْ شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ سَيِّدَ الْعَابِدِينَ وَقُرَّةَ عَيْنِ النَّاظِرِيْنَ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ بَاقِرَالْعِلْمِ بَعْدَالنَّبِيِّ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ الصَّادِقَ الْبارَّ اْلأَمِينَ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا مُوسَي بْنَ جَعْفَرٍ الطَّاهِرَ الطُّهْرَ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا عَلِيَّ بْنَ مُوسَي الرِّضَاالْمُرْتَضَي،السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ التَّقِيَّ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا عَلِيَّ بْنَ مُحَمَّدٍ النَّقِيَّ النَّاصِحَ اْلأَمِينَ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا حَسَنَ بْنَ عَلِيٍّ، السَّلَامُ عَلَي الْوَصِيِّ مِنْ بَعْدِهِ، اللهُمَّ صَلِّ عَلَي نُورِكَ وَسِرَاجِكَ وَوَلِيِّ وَلِيِّكَ وَوَصِيِّ وَصِيِّكَ وَحُجَّتِكَ عَلَي خَلْقِكَ.



السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ رَسُولِ اللهِ، السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ فَاطِمَةَ وَخَدِيجَةَ، السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ أَمِيرِالْمُؤْمِنِينَ، السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ الْحَسَنِ وَالْحُسَيْنِ،السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ وَلِيِّ اللهِ، السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا أُخْتَ وَلِيِّ اللهِ، السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا عَمَّةَ وَلِيِّ اللهِ، السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ مُوسَي بْنِ جَعْفرٍ، وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ.



السَّلَامُ عَلَيْكِ عَرَّفَ اللهُ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ فِي الْجَنَّةِ، وَحَشَرَنَا فِي زُمْرَتِكُمْ، وَأَوْرَدَنا حَوْضَ نَبِيِّكُمْ، وَسَقَانَا بِكَأْسِ جَدِّكُمْ مِنْ يَدِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ؛ صَلَوَاتُ اللهِ عَلَيْكُمْ.



أسْئَلُ اللهَ أنْ يُرِيَنا فِيكُمُ السُّرُورَ وَالْفَرَجَ، وَأَنْ يَجْمَعَنَا وَإِيَاكُمْ فِي زُمْرَةِ جَدِّكُمْ مُحَمَّدٍ صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَأن لَايَسْلُبَنَا مَعْرِفَتَكُمْ إِنَّهُ وَلِيٌّ قَدِيرٌ.



أَتَقَرَّبُ إلَي اللهِ بِحُبِّكُمْ، وَالْبَرَائَةِ مِنْ أَعْدائِكُمْ، وَالتَّسْلِيمِ إلَي اللهِ، رَاضِياً بِهِ غَيْرَ مُنْكِرٍ وَلا مُسْتَكْبِرٍ؛ وَعَلَي يَقِينِ مَا أَتَي بِهِ مُحَمَّدٌ وَبِهِ رَاضٍ؛ نَطْلُبُ بِذَلِكَ وَجْهَكَ يَا سَيِّدِي اَللهُمَّ وَرِضَاكَ وَالدَّارَالْآخِرَةَ،



يَا فَاطِمَةُ اشْفَعِي لِي فِي الْجَنَّةِ؛ فَإِنَّ لَكِ عِنْدَاللهِ شَأْناً مِنَ الشَّأْنِ.



اللهُمَّاِنِّي أَسْئَلُكَ أَنْ تَخْتِمَ لِي بِالسَّعَادَةِ، فَلَا تَسْلُبْ مِنِّي ما أَنَا فِيهِ، وَلَاحَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ.



اللهُمَّ اسْتَجِبْ لَنَا، وَتَقَبَّلْهُ بِكَرَمِكَ وَعِزَّتِكَ، وَبِرَحْمَتِكَ وَعَافِيَتِكَ.



وَصَلَّي اللهُ عَلَي مُحَمَّدٍ وَآلِهِ أَجْمَعِينَ، وَسَلَّمَ تَسْلِيماً؛ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ».(3)



درود بر آدم برگزيده خدا،



درود بر نوح پيامبر خدا،



درود بر ابراهيم خليل خدا،



درود بر موسي كليم خدا،



درود بر عيسي روح خدا،



درود بر تو اي رسول خدا، درود بر تو اي بهترين خلق خدا، درود بر تو اي برگزيده خدا، درود بر تو اي محمد فرزند عبدالله خاتم پيامبران.



درود بر تو اي اميرمؤمنان علي فرزند ابوطالب وصيِّ رسول خدا،



درود بر تو اي فاطمه بانوي زنان جهانيان،



درود بر شما اي دو نوه پيامبر رحمت و دو سيد جوانان اهل بهشت.



درود بر تو اي علي بن حسين سيد و سرور عابدان و نور ديده ناظران. درود بر تو اي محمد بن علي شكافنده علم پس از پيامبر.



درود بر تو اي جعفر بن محمد صادق نيكوكار امين.



درود بر تو اي موسي بن جعفر پاك و پاكيزه.



درود بر تو اي علي بن موسي الرضا پسنديده.



درود بر تو اي محمد بن علي تقي.



درود بر تو اي علي بن محمد نقي ناصح امين.



درود بر تو اي حسن بن علي.



درود بر وصيّ پس از او. خدايا رحمت فرست بر نور و چراغ خود و وليّ وليت و وصي وصيت و حجّت تو بر خلقت.



درود بر تو اي دختر رسول خدا،درود بر تو اي دخترفاطمه و خديجه.



درود بر تو اي دختر اميرمؤمنان! دورد بر تواي دختر حسن و حسين،



درود بر تو اي دختر ولي خدا، درود بر تو اي خواهر ولي خدا،



درود بر تو اي عمّه وليّ خدا، درود و رحمت و بركات خداوند بر تو اي دختر موسي بن جعفر.



درود بر تو، خدا ميان ما و شما در بهشت آشنا گرداند و ما را در زمره شما محشور كند و ما را د رحوض پيامبر شما وارد سازد و از جام جدّ شما و بدست علي بن ابي طالب به ما بنوشاند. صلوات خدا بر شما.



از خدا مي خواهم كه درباره شما سرور و فرج را به ما نشان دهد و ما و شما را در زمره جدتان محمدصلي الله عليه وآله وسلم - درود خدا بر او و خاندانش - جمع كند و معرفت شما را از ما نگيرد كه او وليّ و تواناست.



به وسيله دوستي شما و بيزاري از دشمنان شما و تسليم به خدا، نزديكي جويم، در حالي كه به آن خشنودم و بدان چه محمد آورده يقين داشته و به آن راضي مي باشم.



اي آقاي من! به وسيله آن توجه تو را طلب مي كنيم. بارخدايا! و رضاي تو را و سراي آخرت را. اي فاطمه! براي من در بهشت شفاعت فرما؛ زيرا نزد خداوند مقامي بلند داري. خدايا! از تو مي خواهم كه عمر مرا به خير و سعادت پايان بري و آن چه را كه من در آنم از من نگير و نيست حول و توانايي جز به خداي والاي بزرگ. خدايا دعاي ما را مستجاب فرما و به كرم و عزت و رحمت و عافيت آن را بپذير، و خداوند محمد و همه خاندان او درود و سلام و تحيت فراوان مي فرستد يا ارحم الراحمين».



در كتاب هاي زيارات، زيارت ديگري به روايات معتبره يافت مي شود كه فاطمه معصومه عليها السلام به آن زيارت مي شود و آن عبارت از اين زيارت است:



سلام بر خاتم پيامبران! سلام بر سرور رسولان، سلام بر حبيب پروردگار جهانيان و رحمت و بركات خدا.



سلام بر اميرمؤمنان، سلام بر سرور اوصياء، سلام بر حجت پروردگار عالميان و رحمت و بركات خدا.



سلام بر بتول عذرا و انسيّه حورا، دختر برگزيده سيد پيامبران و مادر امامان برگزيده و همسر سيد اوصياء فاطمه زهرا سرور زنان عالم و رحمت و بركات خدا.



سلام بر دو امام بزرگوار نوراني و درخشنده پاك و پاكيزه، شهيدو مظلوم، حسن و حسين سروران جوانان بهشت و نُه معصوم ازنسل حسين.



سلام و رحمت و بركات الهي برايشان باد.



درود بر تو اي فاطمه، دختر موسي بن جعفر و حجّت و امين او، و رحمت خدا و بركات خدا.



درود برتو اي فاطمه، اي خواهر امام رضا عليه السلام كه پسنديده و برگزيده بود و رحمت خدا و بركات او.



درود بر تو كه پاكيزه، ستوده، نيكوكار، عاقل، پرهيزگار، پاكيزه، خرسند، مرضيّه هستي و رحمت خدا و بركات او.



گواهي مي دهم همانا شما امام، راهنما، هدايت يافته، معصوم، تكريم شده، مقرّب، پرهيزكار، صادق هستيد و همانا حق با شما و در ميان شما و به سوي شماست و به درستي هركسي با شما دوستي كند به تحقيق با خدا دوستي كرده و هركس با شما دشمني كند به تحقيق با خدا دشمني كرده است.



اي سرور من! اي فاطمه، به پيشگاه تو روي آورده ام در حالي زائر شما بوده و به حق شما و برادر و پدران طاهرنيت عارف هستم و در حالي كه خواهان رهايي از آتشم و در حالتيكه از شما شفاعت طلبي مي كنم در وقتي كه خوبان از بدان جدا مي شود. پس نزد پروردگارت و پدران نيكو كارت براي من شفاعت كن، زيرا شما از خانداني هستي كه هركس آنها را دوست بدارد زيان نمي بيند و هركس به سوي آنان بيايد نااميد نمي گردد.



بارالها! به درستي كه از صادقين خاندان پيامبرت - برترين صلوات و سلام بر آنان باد - به من خبر رسيده كه به درستي هر كس فاطمه را در قم زيارت نمايد براي او بهشت است. پس اي خداي من! آگاه باش كه من به سوي او آمده ام؛ درحالي كه زائر او هستم و به حق او عارف. پس بر محمد و آلش درود فرست و از زيارت آن بانو مرا سودمند گردان و مرا از شفاعت او محروم مساز و چنانچه وعده فرموده اي بهشت را روزيم ساز كه تو بر هر امري توانايي. به رحمتت اي مهربانترين مهربانان(4).

پاورقي





1) بحارالانوار» ج 102، ص 265.

2) من زارها عارفاً بحقها فله الجنة».

3) بحارالأنوار» ج 99، صص 267 - 265؛ و ج 48، ص 316 (در اين جلد از «بحارالانوار» صرفاً تا «... مَنْ زَارَها عَارِفاً بِحَقِّهَا فَلَهُ الْجَنَّةُ» آمده، و آداب و متن زيارت نامه نيامده است)؛ «تحفةالزائر» صص 379 - 378؛ «عيون أخبارالرضا عليه السلام» ج 2، ص 267 (نيز بدون ذكر آداب و متن زيارت نامه)؛ «سفينةالبحار» ج 2، صص 377 - 376؛ «مستدرك الوسائل» ج 10، صص 369-368؛ «انوارالمشعشعين» صص 211 - 210؛ «عمدةالزائر» صص 400 - 398؛ «المزار، خوانساري» صص 115 - 108.

4) أنوار المشعشعين» ج 1، باب 11، ص 493.