يعقوب بن يزيد بن حماد، از ثقات روات و عدول فضلاي قم است(1) و با آن كه به واسطه تقيّه با اكثر مخالفين معاشرت مي نموده، چنانچه بعضي او را از كُتّاب منتصر نوشته اند؛(2) اما او به شرف ملازمت حضرت امام رضا - عليه التحية و الثناء - مشرف بوده و از آن حضرت روايات شنيده و از راويان آن حضرت شمرده مي شود(3) و همچنين بعد از آن حضرت، به سعادت خدمت حضرت امام مفترض الطاعة امام محمد تقي الجوادعليه السلام مشرف گشته(4) و از آن حضرت روايات شنيده و در آخر عمر انتقال به بغداد فرموده(5) و از جمله ثقات و اكابر عصر خود بوده اند و حضرت شيخ ابو جعفر طوسي او را دركتاب رجال(6) خود آورده و كشي نيز ايراد اسم او فرموده و در كتابين(7) توثيقش مذكور است.(8)

و چون غرض از وضع اين رساله، ايراد اسامي شريفه حضرات مشايخ قم است، بدين قدر اختصار نموده، شروع درتفصيل حالات و اوضاع ايشان نمي نمايد تاموجب ملال خاطرها نگردد، و اگر توفيق رفيق شود و به سعادت مطالعه كتب متقدمين مشايخ قم مشرف گردد، در خاطر چنان است كه رساله اي مشتمله بر خصوصيات احوال هر يك با آن چه در باب مدينه مذكور به نظر رسد، نوشته شود. و ما اتكالي اِلاّ علي الله، اِنّه خير موفق و معين، و نرجو حسن العافية لنا و للمؤمنين، و توفيق اتمام اين تذكره در اوائل در مدينة المؤمنينِ قم روي نمود.

شهر رمضان سنه ثمان و سبعين و تسع مأة

1 و 2) رجال نجاشي، ص 450، ش 1215:«و كان ثقة صدوقاً».

3) خلاصةالاقوال، ص 186، ش 1؛ رجال كشي، ص 612، ح 1138.

4 و 5) همان؛ رجال نجاشي، ص 45، ش 1215: «روي عن ابي جعفر الثاني عليه السلام».

6) رجال طوسي، ص 435، ش 2، «ضمن اصحاب الهادي عليه السلام».

7) همان: «يعقوب بن يزيد الكاتب ثقه»؛ رجال كشي، ص 612، ح 1138.

8) ر.ك: فهرست طوسي، ص 209، ش 804؛ رجال ابن داود، ص 379، ش 1700؛ معجم رجال الحديث، ج 20، ص 147، ش 13749.