ميرزا ابوالقاسم قمي فرزند آخوند ملاحسن شفتي گيلاني به سال 1151ه . ق. در چاپلق لرستان متولد شد. پدرش كه از علماي گيلان بود از سوي علماي بزرگ اصفهان براي تصدي امر قضاوت و هدايت و ارشاد مردم به چاپلق رفته بود كه با دختر ميرزا هدايت (استاد ملاحسن) ازدواج كرد و تولد اين كودك كلبهكوچك آن عالم فرزانه را روشن ساخت و او را ابوالقاسم نام نهاد. ابوالقاسم مقدمات را در نزد پدر بزرگوارش آموخت و آن گاه به خوانسار رهسپار شد و از شاگردان برجسته آيت الله حسين خوانساري (م 1191ه . ق.) گرديد. ميرزاابوالقاسم براي ادامه تحصيل به اصفهان و سپس عازم عتبات عاليات گرديد، و از فقيهان بزرگ عصر بهره ها جست مهم ترين اساتيد ايشان عبارتند از:



آية الله محمد باقر وحيد بهبهاني (متوفي 1208ه . ق. در كربلا).



آية الله محمد باقر هزار جريبي مازندراني (متوفي 1170ه . ق. در نجف).



آية الله قمي بعد از اتمام تحصيلات به قصد ترويج دين و ارشاد مردم به ايران بازگشت و به زادگاهش چاپلق آمد، ولي چون آنجا را براي انجام وظيفه مناسب نيافت و دچار مشكلاتي شد به اصفهان رفت و در مدرسه كاسه گران مشغول تدريس گرديد. مرحوم قمي براي در امان ماندن از شرّ حسودان و مدعيان فضل كه وي را مانع خود مي يافتند، اصفهان را ترك و به شيراز رفت و بمدت 3 سال در آنجا اقامت گزيد و از آنجا روانه قم گرديد و با ورود ايشان به قم در اندك زماني آوازه او همه جا را فراگرفت. تدريس، تربيت طلاب و ارشاد مردم، تأليف از مهم ترين كار ايشان به شمار مي آيد. شاگردان فراواني را تربيت كردند. مرحوم ميرزا بمدت 30 سال در قم زيست به طوري كه به محقق و ميرزاي قمي شهرت يافت. او بارها فتحعلي شاه قاجار را نصيحت كرد و وظايف او را ياد آور مي شد روزي فتحعلي شاه به قم آمده و به ديدار ميرزا مشرف گرديده بود. ميرزا او را مورد خطاب قرار داده مي گويد: كاري نكن اين ريشهايت (اشاره به ريش شاه) فرداي قيامت به آتش جهنم بسوزد.



مرحوم ميرزا داراي صبر و استقامت فوق العاده اي بود و در مسير تحصيل بافقر شديدي دست و پنجه نرم كرد از خصوصيات ميرزا جديت ايشان در مسيرعلم آموزي، احترام خاص براي اساتيد حسن معاشرت و گشاده رويي بود. گويند ميرزا هر وقت به كربلا مشرف مي شد به خانه استادش مرحوم وحيد بهبهانيمي رفت و درِخانه او را مي بوسيد و به اين طريق از زحمات چندين ساله استادش قدرداني مي كرد.



آثار علمي



1. قوانين الاصول، كه مهم ترين و مشهورترين اثر اوست.



2. حاشيه بر زبدة الاصول.



3. مرشد العوام.



4. رساله استدلالي فارسي در اصول دين.



5. منابع الاحكام.



6 . حاشيه بر تهذيب الاصول علامه حلي.



7. معين الخواص.



8 . منظومه اي در علم بديع كه داراي 139 بيت است.



9. رساله هايي در وقف، طلاق و مباحث منطقي.



10. ديوان شعر به فارسي و عربي كه نزديك 5000 بيت شعر را داراست.



سال 1231ه . ق. ياد آور غروب زندگاي عالمي وارسته و متقي است. آري ميرزاي قمي در آن سال از جمع دوستان و شاگردان خويش رخت بربست و به سوي حق پرگشود و با رفتن خود شهر قم را سيه پوش ساخت. مقبره شيخان اين افتخار را داشت كه آن عالم با منزلت را در آغوش گيرد و اكنون نيز زيارتگاه عام و خاص شود.



2) سيد جواد قمي (م 1303 ق)



ناصرالدين انصاري



سيد جواد قمي در سال 1240ه . ق. در قم متولد شد. مادرش دختر ميرزاي قمي و پدرش نيز از شاگردان صاحب قوانين به شمار مي روند.



سيد جواد قمي مقدمات و سطح را در قم آموخت و آن گاه رهسپار اصفهان و نجف اشرف شد كه اساتيد ايشان عبارتند از:



1. سيد محمد باقر شفتي (م 1260ه . ق.)



2. شيخ محمدتقي ايوانكي رازي (م 1248ه . ق.)



3. شيخ محمد حسن نجفي صاحب جواهر (م 1266ه . ق.)



4. شيخ مرتضي انصاري (م 1281ه . ق.)



5. شيخ محمد كزازي قمي (م 1278ه . ق.)



وي در سال 1266ه . ق. به قم بازگشت و رياست علمي و مذهبي بدو انتقال يافت.