8ـ‌ قتل عام الله يار خان ازبك


"الله يارخان" از طرف"نادرشاه" حاكم بالاستقلال شهر(لاهور واقع در هند) بود، پس از قتل نادر با سپاهي فراوان روي به ايران نهاد، در راه خود هر شهر و قريه اي كه مسكن اهل تسنن بود، كمال حسن سلوك به جا آورد و هر جائي كه منزل و مأواي شيعيان بود، اهلش را مقتول و اسير واموالش را غارت و معموره اش را خراب نمود، با مقاومت هاي بسياري هم روبرو شد.



چون به كاشان رسيد، آن را خراب و اهلش را قتل عام نمود و از كاشان تا قم قراء بين راه از قبيل سن سن و لنگرود را نيز خراب و ساكنان آنها را قتل عام كرد.



شهر قم كه به وسعت قلعه آن، كسي در عالم قلعه اي نديده و نشنيده بود، به تيشه بيداد و ستم و خراب و اهلش را به قتل رسانيد يا اسير نمود.(418)



اين شمه اي بود كه از صدمات و رنجهائي كه مردم قم به علت داشتن مذهب تشيع و تظاهر به اين مذهب و مشهور بودن به آن، متحمل شده اند. در موارد مذكور با اينكه اهل قم در مقابل مهاجمين با سرسختي تمام مقاوت مي كردند، اما به علت كثرت عدد مهاجمان و تجهيزات كافي و وسائل تخريبي ايشان، مقاوت سود نداشت.



در مواردي هم اتفاق مي افتاد كه قمي ها عكس العملي چنان شديد از خود نشان مي دادند كه دشمن غالب را از پاي درمي آوردند و چند مورد از آن در بخش دوم درذيل عنوان(قم يكهزار و سيصد سال) ذكر خواهد شد.

پاورقي

رستم التواريخ: خلاصه از صفحه هاي 227 تا 229 ظاهراً خرابي برج و باروي قم كه تا اين اواخر در اطراف شهر مشاهده مي شد و هنوز هم اثر كمي از آن در اطراف دروازه قلعه ديده مي شود، نتيجه همين قتل عام وتخريب باشد.