5ـ قتل عام قم در حمله مغول


قتل عام وحشتناكي كه از مردم قم به واسطه دارا بودن مذهب تشيع شد در حمله مغول به ايران بود كه بنا بر نوشته صحاب روضه الصفا پس از قتل عامل ري به سرداري"جبه نويان" به قم رسيدند؛ طايفه اي از مسلمانان(اهل تسنن) كه در اردوي او بودند گفتندكه قتل اهل قم به سبب رافضي بودن عين صواب و مستلزم ثواب است و آن ساده لوح فرموده تا مجموع ارباب قم و نواحي را از تبغ بگذارنيدند و عيال و اطفالشان به اسيري بگرفتند.(412)



"بنا كَتي" در اين مورد گفته است كه اهل قم را به كلي بكشتند.(413)



"ابن اثير" در اين باره گويد: دسته مغولان كه به غرب ايران حمله كردن، به قم و كاشان نيامدند واز ناحيه آنان به اين دو شهر صدمه اي وارد نشد، اما دسته ديگر كه در سال 621 به اين حدود آمدند، مردم هر دو شهر را كشتند و هر دو شهر را خراب كردند(414)و اين خرابي تا دوره تيموريان باقي بوده و زكرياي قزويني(415)و حمدالله مستوفي(416)به آن اشاره كرده اند.


پاورقي

(412) روضه الصفا: ج5، ص 98,‌چاپ دوم تهران.



(413) تاريخ بناكتي، ص 368.



(414) تاريخ الكامل: ج9، ص 353.



(415) آثار البلاد:‌ص 442.



(416) نزهه القلوب:‌صفحه 51 و 74، نويسنده جامع مفيدي نيز گفته است كه مغولان تمامت ساكنان آن خطه شريفه را به اغواء بعضي از سني مذهبان شربت شهادت چشانيدند.(جامع مفيدي ـ قمست دوم از جلد سوم ص 819).