در سمت جنوب شرقي در شهر قم، در پنج شش كيلومتري ده بزرگي است به نام جمكران كه از قديمترين قراء قم مي باشد و در تاريخ قديم قم بارها از آن سخن رفته و در اين كتاب نيز مكرر ذكر آن شده است.



در بيرون قريه جمكران در فاصله اي در حدود پانصد متر، در طرف جنوب شرقي مسجدي است به نام مسجد جمكران يا مسجد صاحب الزمان(ع) كه از قرنها قبل وجود داشته و طبق شرحي كه در تابلو بزرگي نوشته شده و در ديوار مسجد نصب است و مرحوم محدث نوري نيز در آثار خود ذكر كرده، بناي مسجد مزبور به دستور حضرت ولي عصر(ع) انجام يافته است.



بنابر اين، مسلم است كه اين مسجد غير از مسجدي است كه در اواسط قرن اول يك نفر عرب در جمكران بنا كرد وسالها خود يك تنه در آن نماز مي گزارد و جلوتر راجع به آن سخن رفته است، به موجب شرح مزبور، تأسيس مسجد جمكران مربوط است به قرن چهارم هجري و در سال 1158 يك نفر جمكراني به نام علي اكبر، آن را تعمير كرده و در چند سال اخير نيز تعميرات فراواني از آن شده است.



در هر حال، مسجد جمكران در زمان حاضر، يكي از با رونق ترين مساجد ايران است و با اينكه در فاصله اي از شهر قرار گرفته، در هر شب چهارشنبه و جمعه، هزاران تن از قم و تهران و شهرهاي دور و نزديك و بنا به گفته آقاي تحويلدار،(از متصديان مسجد) حتي از كشورهاي خارج، به اين مسجد رو مي آوردند و نماز تحيت مسجد و نماز امام زمان(ع) را مطابق دستوري كه در كتابهاي دعا ذكر شده، با خلوص تمام اداء مي كنند، عده اي نذر مي كنند چهل شب جمعه در مسجد بيتوته كنند و در هيچ شرايطي، نذر خود را ترك نمي كنند.در دو شب مذكور، از تمام طبقات در مسجد گرد مي آيند و به دعا و توسل مي پردازند و عده اي تا طلوع فجر به عبادت و شب زنده داري مشغولند.(404)



ياد آور مي شود كه آبادي و رونق مسجد جمكران مرهون توجه مرحوم"آيه الله حاج شيخ محمد تقي يزدي بافقي است" و قبلا‌ بعضي از خواص براي تهجد و شب زنده داري به آنجا مي رفتند و مردم عادي كمتر به آن توجه داشتند، اما چون مرحوم بافقي هر شب چهارشنبه با گروهي از طلاب پياده و دسته و جمعي عصر سه شنبه به طرف مسجد حركت مي كردند و نزديك غروب به آنجا مي رسيدند و بعد از نماز مغرب و عشاء شروع به تهجد و عبادت مي كردند تا اذان صبح. مردم از آن وقت، يعني در حدود شصت سال قبل با ديدن حركت دسته جمعي طلاب به همراه مرحوم بافق، كم كم به اهميت و عظمت مسجد جمكران واقف شدند و چنان شد كه شبهاي چهارشنبه تمام مسجد و اطراف مستور از جمعيتي مي شد كه تا بامداد به شب زنده داري و دعا و نماز مشغول بودند.



مسير مرحوم بافقي و همراهان ايشان يعني مسير عادي مسجد جمكران در آن زمان از بازار و ميدان كهنه و كوچه چاله لؤلؤ و حسن عسكري و سنگ سياه و دروازه كاشان از كنار قبرستان"علي بن جعفر" و از جلو باغ كرباسي و سرانجام از داخل قريه جمكران و رسيدن به مسجد بود.



در آن زمان مسجد داراي ساختماني قديمي و نيمه خراب بود با پشه فراوان و عقرب و مار و ديگر حشرات، در آن وقت برق هم نبود و روشنايي آن از يكي دو چراغ نفتي كم نور تأمين مي شد.



و اما مرحوم بافقي كه منزل ايشان نزديك محله ما بود و با پدر من مأنوس بود، گذشته از تقوي و تدين كم نظيري كه داشت به هيچ وجه از اجناس خارجي استفاه نمي كرد؛ لباسش سر تا پا از كرباس بود، چاي داخلي با خرما يا توت خشك با سمار حلبي و قوري و استكان نعلبكي از گل پخته همه ساخت قم بود.