ماه رمضان


قبلا به نقل از شيخ"عبدالجليل رازي"، گفته شد كه در قرن ششم جمعي از مردم قم، سه ماه رجب و شعبان و رمضان را به طور متوالي روزده دار بودند و اين رسم هنوز هم كم و بيش در ميان مجاورين قم معمول است. به علاوه، در دو ماه(رجب و شعبان)، مجالس وعظ و دعا بيش از پيش تشكيل مي شود و اعمال مربوط به عبادت، رونق بيشتري پيدا مي كند و اين امور در ماه رمضان به كمال مي رسد.



در قم، نخستين مظهر از مظاهر ماه رمضان استهلال است كه هزاران تن براي يافتن هلال رمضان بالاي پشت بامها و نقاط مرتفع مي روند، و عده بسياري به استقبال ماه رمضان مي روند، يعني روز آخر ماه شعبان روزه مي گيرند.



سابقا در قم رسم بود كه در هر محله دسته اي با طبل و شيپور در كوچه ها مي گشتند و بدين وسيله فرارسيدن وقت سحر را اعلام مي كردند. زدن طبل، معمولا درحدود دو يا سه ساعت به اذان صبح مانده انجم مي يافت، گويا رسم طبل زدن در سحر يك رسم قديمي بوده است.



وقت افطار را، تا يكي دو سال قبل با انداختن چند توپ به اطلاع روزه داران مي رسانيدند علت اين بود كه بسياري از مردم ساعت يا وسيله وقت شناسي ديگري در اختيار نداشتند ولي اكنون نه در سحر طبل زده مي شود، نه در افطار توپ مي اندازند، احتياجي هم نيست، زيرا وسائل وقت شناسي امروز در اختيار عموم مردم قرار دارد.



در قم كسي به روزه نبودن تظاهر نمي كند، حتي اگر مريض باشد يا مسافر.



تمام مساجد قم در اوقات نماز دائر و پرجمعيت است و در اغلب مساجد بعد از نماز ظهر و عصر، مجلس وعظ دائر مي شود. شبها مجالس قرائت قرآن و دعا در بسياري از محله ها برقرار است. كساني كه به واسطه ضعف مزاج قدرت روزه داشتن ندارند، احتياط مي كنند و صبح زود در يكي از رهها تا چهار پنج فرسخ مي روند و برمي گردند تا مسافر محسوب شوند.