محمل حج در قم


در ايام حج، محملِ با تشريفات مخصوص، به مكه و مدينه فرستادن، رسمي قديمي است كه سابقه آن به نيمه اول قرن هفتم مي رسد و نخستين كسي كه محمل فرستاد،"شَجره الدر" كنيز"ملك صالح" و مادر"ملك خليل" بود كه در سال 648 در مصر فرمان ميراند(362)تا زماني كه حجاز به تصرف ال سعد درآمد(در سال 1344 قمري) هر سال در مرسم حج دو محملِ يكي از مصر، ديگري از شام، همراه امير الحاج، با سپاه و تشريفات ديگر به حجاز برده مي شد ولي سعوديها آن را منع كردند.



طبق نوشتة"حسن بيك روملو" يك محملِ حج از ايران مي رفته و از قم عبور داده مي شده است. وي در ضمن وقايع سال 875 چنين گفته است:



از جانب يزد، محمل حج كه امر همايون(اوزون حسن) به ترتيب و تزيين آن صدور يافته بود و انواع تكلفات در ترتيب آن به جاي آورده بودند، رسيد و عالي جناب سعادت پناه سيد نعمه الله ثاني از براي تعظيم شعائر اسلام، از يزد آن را به قم رسانيد و حسن پادشاه با شاهزادگان و امراء به رسم استقبال از شهر بيرون رفتند و محمل شريف را به اندرون شهر در آوردند و براي خود اويس بيك را امير حاج ساخته جمعي كثير از سوار و پياده همراه او گردانيد.(363)

پاورقي

(362) تاريخ مصر الحديث جرجي زيدان: ج1,‌ص 311.



(363) احسن التواريخ: ج11، ص 518.