8ـ دارالضرب


در قرن سوم هجري؛ در قم دارالضرب وجود داشته و پول طلا(دينار)، در آن سكه مي زده اند؛ به موجب نوشته تاريخ قم، يكي از صرافان و دلالان قم، به نام"محمد بن احمد"، ديناري ضرب قم، به نام"معتز"(خليفه عباسي) در قرن سوم ديده بوده است. و در قرن چهارم(در زمان تأليف تاريخ قم،)‌در قم محلي وجود داشته است به نام دارالضرب(جاي زدن سكه) و كوچه اي كه اين محل در آن قرار داشته، به كوچه دارالضرب معروف بوده است.



متصديان سكه زدن در قم، اصلا اصفهان بودند و اين كار را به طور موروثي به عهده داشتند، دارالضرب مزبور در سال 352 هجري به دستور"ركن الدوله ديلمي" و به دست عامل او در قم،"ابوالقاسم علي بن محمد بن الحسن الكاتب"، تأسيس شده بود.(305)



در زمانهاي بعد نيز، دارالضرب در قم وجود داشته، از جمله در اواخر صفويه، ضرابخانه اي در اين شهر بوده ولي كسي در آن مشغول كار نبوده است(306)، درزمان قاجاريه هم دستگاه منگنه براي سكه زدن، در قم، برقرار بوده است(307)و سكه اي كه در قم زده شده و تاريخ ضرب آن سال 1200 هجري(اوايل آقا محمد خان) مي باشد، اكنون در دست است.


پاورقي

(305) خلاصه: از ص 39 تاريخ قم.



(306) سفرنامه كار ري: ص 56.



(307) گنج شايگان: ص 172، طبق اظهار پاره اي از افراد مورد اعتماد، تا سي چهل سال پيش، در نزديكي كوچه سنگ بند كوچه اي به نام كوچه دارالضرب وجود داشته است.