خاندانهاي ديگر


در قرن ششم هفتم، خانداني در قم بوده است كه خود از اولاد"مِقداد بن اَسود" از اصحاب خاصِ اميرالمؤمنين(ع) مي دانسته اند، از جمله افراد معروف و مشَخصي كه خود را منسوب به خاندان مقداد مي دانسته اند وزير قمي يعني(مؤيد الدين محمد بن عبدالكريم قمي) وزير چند تن از خلفاي آخري، عباسي است.



به همين مناسبت يكي از سادات بزرگ به نام"فَخار" در ضمن اَبياتي كه در خطاب به او سروده؛ در اين بيت به انتساب او به مقداد اشاره مي كند:



اِني اِمت بمَابينَ الوصيِ اَبي وَ بينَ والدِكَ المِقدادِ في النَسبِ(269)



(من به نسبتي كه ميان پدرم علي(ع) وصيِ پيغمبر(ص) و پدر تو مقداد است توسل مي جويم).



در دوره مغول و تيموري معروفترين و معتبرترين خاندانهاي قم خاندان صفي بوده است كه قبلا در ضمن بحث از"كتاب تاريخ قم" شرحي درباره اين خاندان داده شده است.



از عصر صفويه به بعد، خاندانهاي معروفي در قم وجود داشته اند كه يا از اعقاب خاندانهاي قديمي مقيم قم بوده اند يا از نواحي ديگر به مناسباتي با قم آمده اند، كه ازاين خاندانهاي جداگانه سخن خواهد رفت.



در خاتمه اين بحث بي مناسبت به اين موضوع اشاره شود كه نام بسياري از خاندانهاي امروزي قم بر نوعي انتساب به آستانه مقدس حضرت معصومه(ع) دلالت مي كند از قبيل: معصومي ـ فاطمي ـ مشرِف توليتي ـ‌ درباني ـ خطيب ـ سركشيك ـ‌ تحويلدار ـ كتابدار ـ خازن يا خازني ـ ضابط ـ نقيب ـ صاحب نسق و ناظمي...



بيشتر اين نامها نماينده سمتي است كه اجداد ايشان در آستانه دارا بوده اند يا براي تيمن و تبرك، خود را به آن آستانه عالي منسوب داشته اند.

پاورقي

(269)‌ زهره المقول صفحه 89ـ ابن طفطقي نيز نسبت اين خاندان را به مقداد نوشته است(الفخري صفحه 239) ابن طقطي شرح جامع و مفيدي درباره وزير قمي ذكر كرده كه انشاء الله در بخش مربوط به علماء و رجال قم، نقل خواهد شد.