از خاندانهاي مذهبي و علمي قم از همه معروفتر، خاندان بابويه است كه افرادي از اين خاندان در قرنهاي سوم و چهارم و تا حدي در قرون بعد؛ بسيار مشَخص بوده اند: مشهورترين و ممتازترين افراد خاندن مزبور؛ رئيس المحدثين"محمد بن علي بن الحسين بن موسي بن بابويه ملقب به صدوق" است كه قبلا در ضمن ذكر علماء و رجالي كه از قم برخاسته اند، نام وي و پدرش و افراد ديگري از خاندان بابويه آمده است.



گذشته از خاندان بابويه كه شهرت عمده آن از لحاظ علماي بزرگي است كه از آن خاندان برخاسته و آثار علمي و ديني بسيار از خود به يادگار گذاشته اند(259)قديمترين خاندان قمي بعد از اسلام، اشعريان هستند كه اصلا عرب و از آل قحطانند و تا قرن چهارم نام افراد بسياري از اين خاندان در كتب اخبار و رجال و تاريخ ديده مي شود.



در قرن ششم، به موجب نوشتة"شيخ عبدالجليل رازي قزويني" اين خاندانها در قم شهرت داشته اند: خاندان دعويدار كه شاعر معروف قرن ششم ركن الدين دعويدار قمي از اين خاندان است، خاندان سيد زكي وپسرش"ذوالفخرين ابوالحسين علي كه سلاطين آل سلجوقي و"خواجه نظام الملك" به وصلت با وي تقرب و تبرك مي نمودند و در قرن ششم نقابت عراق در آن خاندان بوده است، و خاندان ابوعلي و خاندان ابوطاهر جعفري و امير شرفشاه جعفر كه ورثةِ او زر به كيله قسمت كرده اند واملاك به قرعه؛ و ديگر دهخداي اعرابي(260)و خاندانهاي كاكوان و شيرزادان.(261)