آمدن حضرت معصومه(س) به قم


در سال دويست هجري، مأمون علي بن موسي الرضا(ع) را از مدينه؛ به مرو دعوت كرد، تا او را وليعهد خود قرار دهد، آن حضرت به مرو آمد و ضمن جريانهاي مفصلي كه در كتب اخبار و تاريخ ذكر شده با شرايطي وليعهدي مأمون را پذيرفت يا ناچار شد بپذيرد.



تقريبا يكسال گذشت و ظاهرا در اين مدت، اطلاع زيادي از آن حضرت، به خاندانش در مدينه نرسيده بود، فاطمه معصومه(ع) خواهر وي براي اطلاع از حال برادر در سال دويست و يك از مدينه به طرف خراسان حركت كرد(149).



حركت وي به چه ترتيبي بود و همراهان او چه كساني بودند؟‌ همچنين از چه راهي وارد ايران و شهر ساوه شد(150)بر نويسنده معلوم نيست، چون به ساوه رسيد بيمار گشت؛ از وجود قم در نزديكي"ساوه" اطلاع داشت و از همين جهت پرسيد تا قم چند فرسنگ فاصله است؟ گفتند: ده فرسنگ(151).به خادم مخصوص خود فرمود وي را به قم كه مي دانست مركز شيعه علي(ع) است، ببرد.



مؤلف"تاريخ قم" گويد كه: قول درست اين است كه خبر ورود فاطمه(ع) به ساوه و به مردم قم رسيد، آل سعد اشعري اتفاق كردند كه قصد(خدمت)‌سِتي(152)فاطمه كنند و از او درخواست نمايند كه به قم آيد، از ميان ايشان، موسي بن خزرج بيرون آمد، و به شرف ملازمت سِتي فاطمه رسيد، زمام ناقه او را گرفت و به جانب شهر كشيد و به سراي خود فرود آورد.


پاورقي

(149) در سفرنامه صفا السلطنه مشتاقي به نام"تحفه الفقراء" كه در سال 1299 قمري نوشته شد به نقل از بعضي كتب چنين آمده كه:‌فاطمه معصومه(ع) از جانب برادرش علي بن موسي الرضا(ع) مأمور حركت از مدينه به خراسان شد، در سفرنامه مزبور، نام آن كتاب معتبر ذكر نشده است.



(150) با توجه به وضع راهها در آن روز، مسافري كه از حجاز و عراق به ايارن و خراسان سفر مي كرد يا از راه بصره و خوزستان و فارس و اصفهان و ساوه عبور مي كرد. يا از راه كرمانشاه و نهاوند و همدان و ساوه، يا نهاوند و كرج ابي دلف(نزديك اراك فعلي) و ساوه.



(151) راه ساوه به قم در آن وقت از روستاهاي آوه و تقرود به طور مستقيم و در حدود ده فرسنگ بوده است.



(152) كلمه ستي ظاهراً مخفف سيدتي است و ا كنون مردم قم و زوار ديگري از شهرها و حتي كشورهاي ديگر به محل سكونت و عبادتگاه حضرت معصومه(ع) كه درمحله ميدان مير واقع و زيارتگاه است ستيه مي گويند.