بنا به نوشتة"تاريخ قم" و"انساب سمعاني" و"معجم البلدان" پس از شكت عبدالرحمن بن محمد بن اَشث بن قيس از حجاج بن يوسف(والي كوفه از طرف عبدالملك مروان) پنج برادر از فرزدان سعد بن مالك اشعري كه در سپاه عبدالرحمان بودند، به ناحيه قم آمدند، در نتيجه آمدن ايشان به اين سرزمين، جريانهاي مفصلي رخ داد كه معروف است و در"تاريخ قم" به تفصيل ذكر شده است.



"تاريخ قم"، داستان آمدن اشعريها را به قم از احمد بن عبدالله برقي و سمعاني از"تاريخ اَخسِيكَتي" نقل كرده اند و از اين قرار داستان مزبور در مدارك قديمي تر ثبت بوده است و جاي تعجب است كه اين مطلب در كتابهائي مانند"تاريخ طبري" و"كامل ابن اثير" كه گاهي به ذكر مطالب جزئي و كم اهميت هم پرداخته شده، نيامده است و تا جايي كه نويسنده مراجعه كرده است از بودن اشعريها در سپاه عبدالرحمن نيز در آنها ذكري نشده است.



شايد بتوان گفت كه تواريخ مربوط به شهرها را افراد مطلع محلي مي نوشته اند و وقايعي كه رخ مي داد ثب مي كرده اند و ديگران معمولا از اين پيش آمدها واقف نمي شدند.