مردم قم، هنگامي كه اين شهر به دست مسلمانان فتح شد


گويا ترديدي نباشد در اينكه مردم قم مقارن ظهور اسلام عموما، پيرو آيين زردشت بوده اند، به دليلهاي زير:



1ـ بقايا و آثار آتشكده هايي در اطراف قم هنوز ديده مي شود.



2ـ‌ به تصريح ابن الفقيه آتش آذر كشَبپ تا سال 282 هجري در قريه فردجان از توابع فراهان كه آن زمان جزء روستاهاي قم بوده، قرار داشته است و دراين سال برون ترك؛ امير قم(از طرف خلفاي عباسي) به قلعه فردجان حمله برد و با منجنيق و عراده، برج و باروي آن را ويران ساخت و آتش را خاموش كرد و كانون آن را به قم حمل نمود و از آن وقت، آتش مزبور از ميان رفته است.(11)



پيش از اين به نقل از تاريخ قم گفته شد كه آتش آذر گشَبپ از بزرگترين آتشهاي ايران بوده و در زمان ساسانيان در قريه مردجان قم قرار داشته است.(12)



3ـ هنگامي كه اشعريان در سال 93 هجري به قم آمدند، هنوز جمع بسياري از مردم قم به آئين خود باقي بودند و عدالله برادر احوص(پيشواي اشعريان) گفت من نمي خواهم در سراي مجوس نماز بگزارم.(13)(كلمه مجوس مرادف زردتشي است).

پاورقي

(11) مختصر البلدان: ص 248.



(12) تفصيل مطلب در تاريخ قم: ص 89.

فردجان درمختصر البلدان تحريف و تعريب مزدگان است.



(13)‌ تاريخ قم: ص 250.