(10)

(مقصود لقبهائي است كه در عصر اسلامي بر آن اطلاق شده است)، قم از شهرهايي است كه لقبهاي متعدد به آن داده شده است و اين لقبها مانند لقبهايي كه به ديگر شهرهاي اسلامي داده اند مفهوم ديني و مذهبي دارد.

آنچهاز القاب قم در آثار نويسندگان از دوره مغول به بعد به نظر نويسنده رسيده عبارت است از:

دارالمؤمنين ـ دارالعباده ـ دارالموحدين ـ خيرالمدقدمين(از يك سند جغرافيايي) ـ دارالعلم ـ خاك فرج ـ مدينه المؤمنين‌ ـ بلده المؤمنين ـ دارمدينه المؤمنين.

(لقب اخير در نوشته اي به مهر و امضاي شاه سلمان صفوي ديده شده و داراي معني صحيحي نيست) پاره از القاب مزبور، به شهرهاي ديگر غير از قم نيز اطلاق شده است.

(10) سابقا به همان گونه كه لقب دادن به افراد، به فراخور حالشان معمول بود، لقب دادن به شهرها نيذ معمول بود، و اين رسم ضاهراً از دوره مغول معمول گرديده است. نويسندگان دوره قاجاريه گاهي به شهرهايي از قبيل پاريس و لندن هم، لقب مي داده اند.