در تحليل از شخصيت حضرت فاطمه معصومه (س)



"سخنراني آيت الله العظمي مكارم شيرازي "دام ظلّه العالي"



" بسم الله الرحمن الرحيم و به نستعين و صل الله علي سيدنا محمد صلي الله عليه و آله و سلم و علي اله الطيبين و الطاهرين لا سيما بقيه الله منتظر ارواحنا فداه و لا حول و لا قوه الا بالله العلي العظيم.

قبل از هر چيز ايام مبارك خجسته ميلاد مسعود كريمه اهل بيت فاطمه معصومه عليها السلام را به همه شما عزيزان برادران، خواهران، فضلا، علماء و بزرگان حاضر در مجلس تبريك و تهنيت عرض مي نمايم.

من اين دهه مبارك (آغاز ماه ذيقعده (1)، روز تولد خواهر و يازدهم ماه، روز تولد برادر، امام علي بن موسي الرضا عليه السلام) را كه به "دهه نور" نام گذاري كرده اند ، به همه شما عزيزان تبريك مي گويم و به سهم خود از تشكيل چنين همايش (كه ظاهراً در قم اولين بار است كه همايشي پيرامون شخصيت حضرت فاطمه معصومه عليها السلام برگزار مي شود) و از همه تشكيل دهندگان آن تشكيل مي نمايم.

الف) بيان فضيلت قم و شأن حضرت فاطمه معصومه عليها السلام

حقير، عرايض را از دو حديث شريف كه در جلد شصتم بحارالانوار مرحوم علامه مجلسي ديده و از بسياري از عزيزان شنيده و خوانده ام شروع مي كنم.

امام صادق عليه السلام فرمودند: "انَّ لله حَرماً وَ هُوَ مَكه، انّ لر‌سول حَرَماً و هُو مدينه، و ان لاميرالمؤمنين حَرمً وَ هُو كوفه، و انّ لَنا حرماً وَ هو بَلدةُ قُم".

در اينجا به چهار حرم اشاره شده است، حرم اول: سرزمين پاك "مكه" خانه خدا، حرم دوم: "مدينه" خانه پيغمبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم، سوم "كوفه" حرم امير مؤمنان علي بن ابي طالب عليه السلام و چهارم "قم" كه حرم باقي ائمه معصومين عليه الصلوة و السلام است . در اين حديث از اين مكان ها به "حرم" تعبير شده است كه در تعبير به "حرم" معاني و مفاهيم مخصوصي نهفته است. حرم جاي مقدسي است كه در آن گرانبهاترين سرمايه ها را قرار مي دهند؛ مركز اسرار يك تشكيلات. بنابراين همان احترامي كه خانه خدا دارد در مراحل پايينتر سرزمين قم دارد. يعني مركز اسرار اهل بيت عصمت و طهارت و مركز علوم آل محمد عليهم السلام است. مكه جايگاه جوشش فرهنگ اسلام است. مدينه جايگاه جوشش فرهنگ نبوت است. كوفه جايگاه جوشش فرهنگ ولايت است و قم جايگاه جوشش فرهنگ اهل بيت عليهم الصلوة و السلام است. بنابراين همان احترامي كه خانه خدا دارد در مراحل ديگر سرزمين قم دارد.

حديث ديگري مي فرمايد: "الا ان للجنة ثمانية ابواب، ثلاثه منها الي قم تدفن فيما امرأة من ولدي اسمها فاطمه بنت موسي و تدخل بشفاعتها شيعتي الجنة باجمعهم."

در تعبيرات روايت دقت كنيد مي دانيد كه معصوم مبالغه نمي كند و آنچه مي گويند عين واقعيت و حقيقت است. در اين حديث شريف امام صادق عليه السلام مي فرمايند: بهشت، هشت در دارد كه سه در آنها به سوي قم باز مي شود. و به دنبال آن مي فرمايد: زني از فرزندان من كه نامش فاطمه، دختر موسي بن جعفر است در اي سرزمين به خاك سپرده مي شود و با شفاعت او تمام شيعيان من وارد بهشت مي شوند.

مي دانيد كه دايره شفاعت متناسب با دايره مقام و شخصيت است. هر چه مقام بالاتر باشد دايره شفاعت گسترده تر است.

وقتي دايره نامحدود است و مي فرمايد: همه شيعيان ما به شفاعت او وارد بهشت مي شوند، معلوم مي شود مقام اين بانو، مقام فوق العاده عظيمي است (2) كه بر اثر معارف و تقواي بالا و مقامي شبيه عصمت نصيب حضرت فاطمه معصومه عليها السلام شده است. و اينكه سه در از درهاي بهشت به سوي قم باز مي شود به احتمال قوي يكي از اين سه در، آستان مقدسه حضرت فاطمه معصومه عليها السلام است. (بعضي از كساني كه اهل دقت و نظر هستند مي گويند اين درها، يكي مرقد مطهر حضرت فاطمه معصومه عليها السلام و ديگري مسجد جمكران خانه امير مؤمنان و سوم حوزه عليمه است. و راستي اگر هم درست دقت كنيم، هر سه در از درهاي بهشت محسوب مي شود.)

ب) توجه به شرايط كنوني عالم و استفاده از فرصتها

اكنون با استفاده از اين دو حديث به چند نكته اشاره مي كنم:

نكته اول اين است كه عصر و زمان ما از يك طرف حاوي امتيازاتي است و از طرف ديگر در بردارنده مشكلاتي :

1.دنيا تشنه شنيدن پيام مكتب اهل بيت:

امتياز عصر حاضر اين است كه با شواهد و قراين و مداركي كه ما در دست داريم، دنياي امروز تشنه شنيدن پيام اسلام و مكتب اهل بيت عصمت و طهارت است. كه علت آن نيز يأس عمومي مردم از مكتبهاي مادي و شيوه ظهور انقلاب اسلامي ماست كه نام اسلام و نام مكتب تشيع را در تمام عالم گسترد.

شاهد مثال، اينكه بعد از حادثه سپتامبر آمريكا، در تمام رسانه هاي گروهي آمريكا و اروپا همجمه تبليغاتي بي سابقه اي بر ضد مسلمانها برپا شد. براي اينكه رسانه هاي گروهي غالباً به دست اسرائيليها است كه قريب به اتفاق، مديريت راسنه هاي گروهي آمريكا و اروپا را در دست دارند آنها فرصت را غنيمت شمردند و ضربات خود را از طريق تبليغات يكي پس از ديگري، بر پيكر اسلام وارد كردند ولي با كمال تعجب اخبار نشان مي دهد كه پس از آن حادثه، موج اسلام گرايي در آمريكا و اروپا بسيار گسترده شده . به آن حد كه يكي از شخصيتهاي ايتاليا احساس نگراني خود را بر آينده ايتاليا، به خاطر گسترش اسلام در اين كشور و در غرب ابراز داشته و خواستار پيشگيري اين جريانات شده است. در آمريكا، هجوم به كتابفروشيها براي خريد كتب مربوط به اسلام پس از اين حادثه بسيار زياد شده است. اكنون اسلام گرايي در غرب قوت گرفته است و اين زمينه و فرصت خوبي است كه با استفاده از آن، پيام اسلام را به اقصي نقاط دنيا برسانيم. مسلم است كه اين فرصتها، هميشه باقي نمي ماند. علاوه بر اينكه قصور در انتقال پيام اسلام عذر تقصير در پيشگاه خداي متعال را توجيه نمي كند.

امروز يك كشور مانند ايران را مي بينند كه بدون اتكاء به شرق و غرب در مقابل همه آنها ايستاد و به پيروزي رسيد. جمعيت كوچك حزب الله در جنوب لبنان را مي بينند كه سالها مقاوت كرد و پيروز شد. اين نيروي ايمان به اسلام است كه چنين قدرت نمايي كرده و مردم دنيا را در فكر فرو مي برد تا درباره اسلام دوباره مطالعه كنند. اين يكي از امتيازات عصر ما است.

2.تلاش گسترده رسانه هاي گروهي در ترويج فساد

اما در مقابل با مشكلي هم روبرو هستيم: رسانه هاي گروهي تمام قدرت خود را براي ترويج فساد عقيده و فساد اخلاق در نسل جوان مسلمان متمركز كرده است. حال اگر خودمان را هم به بي خيالي بزنيم و اين رسانه ها و وسايل ارتباطات را با نسل جوان تنها بگذاريم تكليف معلوم خواهد شد.

3.سه تذكر در استفاده از شرايط خاص كنوني

در مقابل اين تهاجم و آن فرصت ما داراي يك شرايط بسيار خاص و استثنايي هستيم. و اينجاست كه من عرض مي كنم كه خوب است سه كار، از سه زاويه شروع شود: هم از سوي حوزه علميه، هم از طرف آستانه مقدسه حضرت معصومه عليها السلام و هم از طرف گروهايي كه مشغول كار فرهنگي در قم هستند.

1/3. سعي در تحقق كلام امام صادق عليه السلام

ابتدا بايد كاري كنيم كه كلام امام صادق عليه السلام درباره قم تحقق پيدا كند كه فرمود:

"فيصيرو معدن للعلم و الفضل حتي لا يبقي في الارض مستضعف"

قم معدن علم و فضل شده علم و دانش از قم به تمام دنيا صادر مي شود به آن حدي كه به تمام افراد روي زمين اتمام حجت مي شود. و در سراسر روي زمين مستضعفي (3) پيدا نخواهد شد . بيان اين سخن از امام صادق عليه السلام به اين معني است كه اين وظيفه بر عهده مردم و مركز فرهنگي قم گذارده شده است و لذا وعده امام صادق عليه السلام به ما دلگرمي مي دهد كه يقين داشته باشيم مراكز فرهنگي قم بايد به اين سمت و سو حركت كنند. و قم مركز نشر علوم اسلام و تشيع واقع گردد. اين بلند پروازي نيست، اين ادعاي خالي از محتوا نيست، اين وعده اي است كه بايد از طريق قم انجام شود بايد خواهران و برادران عزيز در اين همايش و همايشهاي مشابه و در كمسيونها نشسته، فكر كنند، چه كنيم كه پيام امام صادق عليه السلام تحقق پيدا كند.

در حديث ديگري در همين زمينه مي فرمايد: "منه يفيض، فيفيض العلم منه الي ساير البلاد في المشرق و المغرب."

از اين سرزمين مقدس، علم و فرهنگ اسلامي و اسرار اهل بيت و فرهنگ اسلام به شرق و غرب عالم رسيد ه و شرق و غرب عالم از آن استفاده مي كنند. (اين يك نكته اي است كه بايد روي آن كار كرد)

2/3.استفاده از ظرفيتهاي فراوان فرهنگي موجود در قم

و باز در حديثي ديگر مي فرمايد: "وسيأتي زمان تكون بلدة قم و اهلها حجة علي ساير البلدان"

زماني فرا مي رسيد كه قم و اهل قم براي تمام بلاد اسلامي حجت واقع مي شوند. حال چقدر بايد روي قم و حوزه علميه قم و مراكز فرهنگي قم و جوانان قم كار كرد تا اين نويد امام صادق عليه السلام در مورد آن انجام شود؟

قم اين ظرفيت ها را دارد. در قم به بركت اين آستانه مقدسه، به بركت آن خانه امام زمان ، به بركت حوزه علميه قم اين ظرفيتها و استعدادها وجود دارد.

وعده آن هم داده شده است، بنابراين در اين راستا هم بايد حركت كرد.

3/3.تلاش فرهنگي جهت استفاده از حضور زوار

و اما سومين مطلبي كه بايد بر روي آن كار كرد (و اين بيشتر مربوط به آستانه مقدسه است) اين است كه بارگاه ملكوتي حضرت فاطمه معصومه عليها السلام دري از درهاي بهشت است، يعني در عرض سال 10 ميليون زائر، براي زيارت به اينجا مي آيند، بايد ساخته شوند و بهشتي شوند و برگردند. اين آستانه مقدسه اين ظرفيت را دارد كه زوار خود را بسازد و دري از درهاي بهشت را بر روي آنها بگشايد منتها بايد از فرصتها استفاده كرد و براي آنها كار فرهنگي انجام داد و اين كار از طريق سخنرانيها، و همايشها، نمايشگاهها و ترويج و انتشار برنامه هاي مختلف ممكن مي شوند. اگر اين سه برنامه را انجام دهيم. قم تبديل به مركزي مي شود كه علم از آن مي جوشد و به شرق و غرب عالم منتشر مي شود. تبديل به مركزي مي شود كه براي ساير بلاد الگو و اسوه و حجت قرار مي گيرد. آستانه مقدسه تبديل به مركزي مي شود كه راه آن بسوي بهشت كشيده مي شود.

ضرورت شروع حركت جديد

آخرين سخن من ضمن تشكر از تشكيل اين جلسه و پايه گذاري آن، مخصوصاً توليت محترم آستانه مقدسه اين است كه اين گونه همايش ها بايد سرآغاز يك حركت هاي جديدي قرار گيرند نه فقط يك مراسم تشريفاتي باشد.

انشاء الله اعتبار قم و حوزه علميه قم، حوزه اي كه چهل هزار نفر در آن تحصيل مي كنند، حوزه اي كه پانزده هزار نفر از نود كشور خارجي دنيا در آن درس مي خوانند، حوزه اي كه بيش از 200 مركز تحقيقاتي دارد، در تمام ابعاد گسترش پيدا كند.

انشاء الله روزي برسد كه هر سه وعده امام صادق عليه السلام كه در آن پيش بيني اعجاز آميز فرمودند، تحقق يابد.

موفقيت شما عزيزان، خواهران و برادران را در اينكه اين همايش را مقدمه اي براي حركت هاي آينده خود قرار دهيد از خداوند بزرگ تقاضامندم.

والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته