سخني چند (عنوان مقدمه چاپ اول)
ـ كتاب حاضر بخشي از تاريخ جامع قم است كه نويسنده چند سالي است در صدد تهيه آن مي باشد، در اين بخش كوشش شده است، وضع مذهبي شهر قم از هنگام فتح آن به دست مسلمانان، تا زمان حاضر يا نزديك به زمان حاضر، از جهات مختلف مورد بررسي قرار گيرد و سابقه تاريخي هر موضوعي كه از جهتي جنبه مذهبي دارد، تا آنجا كه ممكن است به دست داده شود.
تمام مطالب كتاب مستند به مدارك قابل اعتماد يا از اطلاعات شخصي مؤلف و احيانا از زبان افراد موثق است.
سند هر مطلب در ذيل صفحه مربوط، قيده شده و فهرستي از مدارك مورد استناد، همچنين فهرست هاي گوناگون در آخر كتاب آمده است و نيز تصاويري مربوط به موضوعات مختلفي كه مورد سخن قرار گرفته، در محلهاي مناسب، ضميمه گرديده است.
2ـ بدون ترديد، كتاب خالي از نقص و اشتباه نيست، ظاهرا نخستين بار است كه براي شهري، تاريخ مذهبي نوشته مي شود و در اين باره سابقه و تجربِه اي مورد استفاده مؤلف نبوده است. از مطالعه كنندگان محترم خواستار است با تذكر اشتباهات و نواقص كتاب، نويسنده را راهنمايي و رهين منت خود فرمايند.
3ـ هر بخش از تاريخ جامع قم، كتاب جداگانه است و مندرجات بخشهاي گوناگون، ارتباط چنداني با يكديگر ندارد و اين طور نيست كه هر بخش، بطور تسلسل به دنباله بخش قبلي بوده باشد.
4ـ مؤلف در انجام اين مهم، از الطاف و كمكهاي پرارزش چند تن از دوستان و همشهريان، برخوردار بوده است كه در اينجا لازم ميداند از دوستاني كه نامشان در ذيل صفحات مربوط آمده است، همچني از آقاي اسدالله اسماعيليان ناشر محترم كتاب كه علاوه بر كوششي كه در خوبي و زيبايي چاپ و تجليد كتاب مبذول داشته اند، قسمت مهمي از فهرستهاي آن را نيز تهيه فرموده اند، از آقاي جمشيد اسماعيليان كه قسمتي از متن كتاب را براي چاپ، رونويس كرده اند، از آقاي شمس الدين مجاهدي كه مطلب مربوط به كتاب تاريخ قم را از تذكره مرحوم ميرزا علي اكبر فيض(نسخه متعلق به كتابخانه حضرت آيه الله نجفي) استنساخ نموده اند، از آقاي عباس بحريني و آقاي حسين ارسطو كه خطوط پشت جلد و حديث مربوط به قم را مرقوم داشته اند، از آقايان غلامعلي آزادگان و اخوان رضائي ساعت ساز كه سكه هاي ضرب قم را در اختيار وي قرار داده اند صميمانه سپاسگزاري نمايد.
آذرماه 1350 مطابق با شوال 1391 علي اصغر فقيهي
بخشهاي پنجگانه تاريخ جامع قم
1ـ تاريخ مذهبي(كتاب حاضر).
2ـ تاريخ اجتماعي قم.
3ـ تاريخ علمي قم، و رجالي كه در رشته هاي مختلف علمي از قم برخاسته اند.
4ـ تاريخ آستانه مقدس فاطمه معصومه(ع) و ديگر امامزادگان مدفون در قم.
5ـ امروز قم ـ در خاتمه اين بخش، كتابشناسي مربوط به قم خواهد بود.
بسمِ اللهِ الَرحمن الَرحيم
و به نستعين