مرتضي قليخان، فرزند عليخان ملقب به صفي قليخان، فرزند بهروز خان از رجال سلسله صفويه مي باشد. او مدت زماني در اصفهان در ملازمت شاه عباس ثاني بود و عمارات بسياري، از جمله: عمارت عاليه را در آن شهر در زمان حكومت پدرش بنا نمود. از آثار او مرمت ايوان طلاي آستانه مقدسه حضرت معصومه عليهاالسلام در قم مي باشد.



شاه عباس ثاني به مساعدت مرتضي قليخان به سلطنت رسيد و پس از جلوس خود، وي را به لقب خاني كه از القاب امير الامرائي است، ملقب نمود.



بين مرتضي قليخان و برادرش غياث بيك كدورتي حاصل شد و او به قصد تنبيه برادرش غياث بيك به طرف كاشان حركت كرد. غياث بيك از قم به استقبال وي آمد و اظهار اطاعت نمود، مرتضي قليخان نيز وي را پذيرفت و عضو همراهان خود نمود؛ اما غياث بيك مخفيانه برادر خود را مسموم كرد و هلاك نمود. شهباز خان پسر مرتضي قليخان آشكار نمودن مطلب را مصلحت ندانست و جنازه پدرش را به قم آورد و در آنجا دفن نمود. از وي پانزده دختر و سه پسر بر جاي ماند. اسامي پسران وي: شهباز خان، ايوب خان و شاه نواز بيك مي باشد.(80)