امير صدرالدين مظفر


وي در اوايل قرن هفتم (سال 603 يا 605 ه . ق. يا كمي پيش تر) بزرگ ترين استاد كاشي ساز آن عصر، محمدبن ابي طاهربن ابي الحسين كاشي قمي را خواست تا براي مرقد منور حضرت فاطمه معصومه عليهاالسلام بهترين كاشيها را تهيه كند و بسازد. استاد كاشي ساز نيز در مدت هشت سال اين كاشيها را آماده نمود كه در سال 613 ه . ق. كار گذاشته شد.(57) اين كاشيهاي گران قيمت و نفيس كه از نوع زرفام است تا امروز بر روي مرقد مطهر و بدنه آن باقي مي باشد.



اما امير مظفر سر دودمان ملوك آل مظفر و از اميران دولت سلجوقي بوده و مردي با ايمان و نيكوكار و از خاندان بزرگ شيعه كاشان بوده است. او فرزند وزير معين الدين ابونصر احمد دوم مي باشد.ابو نصر احمد، وزير طغرل سوم، آخرين پادشاه سلجوقي بوده كه سلطان طغرل در محرم 590 يا 593 ه . ق. وي را از وزارت عزل نمود و در اين سال بود كه طغرل سوم در ري با سلطان تكش جنگيد و در اين جنگ كشته شد و سرش را به بغداد فرستادند و به احتمال زياد معين الدين احمد نيز در همين سال كشته و يا وفات كرده است.(58) و همچنين در اين جنگ بعد از استيلاي تكش بر ري، سيد عزالدين يحيي، مرد بزرگ شيعه، نقيب النقباء و نقيب سادات قم به شهادت رسيد.



پدر امير مظفر، معين الدين ابو نصراحمد دوم فرزند فخرالدين ابو طاهر اسماعيل (وزير سلطان ارسلان بن طغرل) فرزند معين الدين ابو نصر احمد اوّل ملقب به مختص الملوك وزير مشهور سلطان سنجر سلجوقي بوده و ابونصر احمد اوّل فرزند عبدالله بن فضل بن محمود كاشي است كه عبدالله بن فضل از زهاد و عباد وقت بوده و در كارهاي حكومتي دخالتي نمي كرده و مناصب حكومتي را نمي پذيرفته است. اما مختص الملوك مردي باهوش و باتدبير و زيرك و داراي مناصب حكومت بوده و آثار خير زيادي را از خود به جاي گذاشته است، از جمله: چند مدرسه و دارالشفاء در كاشان و ابهر و زنجان و غير آن و رباطهاي مختلف ساخته و اوقات زيادي داشته و همچنين مدارس مختلفي را تأسيس و بنيان گذاري نموده است. او بر اثر ضربات كارد دو نفر ملحد نفوذي به شهادت رسيد.(59)



اما امير مظفر دختري داشته به نام شرف خاتون كه با مجدالدين محمد بن مجدالدين عبدالله از ديگر نوادگان معين الدين ابو نصر احمد مختص الملوك ازدواج نموده و در كاشان داراي نسل و ذريه بوده است.(60) او نه تنها متولي و عامل و باعث تهيه و نصب كاشيهاي نفيس مرقد مطهر حضرت فاطمه معصومه عليهاالسلام توسط استاد كاشي ساز عصر خويش در قم بوده، بلكه خدمات و كارهاي مفيد ديگري در آن آستان مقدس به انجام رسانده است؛ لكن اسم وي فقط به روي كاشيهاي موجود به روي مرقد مانده است. توصيف كاشيهاي مذكور در «تربت پاكان»(61) و «گنجينه آثار قم»(62) آمده است.



در بدنه مرقد مطهر بر كتيبه اي درشت به خط ثلث زيبا اسم امير مظفر، و همچنين نويسنده و تاريخ آن نوشته شده و متن آن چنين است:



«امر بتركيب هذه الكتابة العينية العبد الضعيف الفقير المحتاج الي رحمة الله تعالي و غفرانه مظفربن احمدبن اسمعيل ابن الوزير الشهيد معين الدين احمدبن فضل بن محمود ابتغاءً لمرضاة الله تعالي و تقرباً اليه و الي رسوله محمد و آله الطاهرين صلوات الله عليه و عليهم اجمعين. اللهم اغفر للمؤمنين و المؤمنات و المسلمين و المسلمات الاحياء منهم و الاموات برحمتك يا ارحم الراحمين. كتبه ابو زيد في الثاني من رجب سنة 602».(63)



كاشيهاي مرقد مطهر ساخته امير مظفر كتيبه هاي ديگري نيز دارد. علاقه مندان به منابع مذكور مراجعه نمايند.

پاورقي



57) ر. ك: «گنجينه آثار قم» ج 1، صص 416 - 415؛ «تربت پاكان» ج 1، ص 21.

58) ر. ك: «ديوان راوندي» سيد ابي الرضا راوندي، با تعليق: اُرموي، صص 230 - 229 و همچنين راجع به جنگ تكش با طغرل به «تاريخ الخلفاء» جلال الدين سيوطي، ص 448 و «تاريخ اصفهان و ري» حسن جابري، ص 131 و «تاريخ طبرستان» محمد بن حسن بن اسفنديار كاتب، صص 161 - 159 و ديگر كتب تاريخي مراجعه كنيد.

59) ر. ك: «ديوان راوندي» صص 225 - 221.

60) ر. ك: همان، ص 225.

61) ر. ك: «تربت پاكان» ج 1، صص 50 - 46.

62) ر. ك: «گنجينه آثار قم» ج 1، صص 469 - 463.

63) تربت پاكان» ج 1، ص 47.