اجمالى از زندگى فاطمه معصومه عليها السلام

نام شريف آن بزرگوار، «فاطمه » و مشهورترين لقب ايشان «معصومه » است. پدر بزرگوارش، امام هفتم شيعيان حضرت موسى بن جعفرعليه السلام و مادر مكرمه اش، حضرت نجمه خاتون عليها السلام است كه آن بانو، مادر امام هشتم حضرت على بن موسى الرضاعليه السلام نيز است . ازاين رو، حضرت معصومه (س) با حضرت رضاعليهما السلام از يك مادر هستند.

ولادت آن حضرت در روز اول ذى القعده سال 173 ه . ق در مدينه منوره واقع شده است. ديرى نپاييد كه در سنين كودكى، با مصيبت شهادت پدر گرامى خود در حبس هارون در شهر بغداد مواجه شدند. از آن پس تحت مراقبت و تربيت برادر بزرگوارش، حضرت على بن موسى الرضا(ع) بزرگ شدند. در سال 200 ه . ق در پى اصرار و تهديد مامون عباسى سفر تبعيد گونه حضرت رضاعليه السلام به مرو آغاز شد. آن حضرت بدون اين كه كسى از بستگان و اهل بيت خود را همراه ببرند راهى خراسان شدند.

يك سال پس از هجرت برادر، حضرت معصومه عليها السلام به شوق ديدار برادر، همراه عده اى از برادران و برادرزادگان به سوى خراسان حركت نمودند و در هر شهر و محلى از سوى مردم مورد استقبال واقع مى شدند. اين جا بود كه آن حضرت نيز همچون عمه بزرگوارشان حضرت زينب ( س) پيام مظلوميت و غربت برادر گرامى شان را به مردم مؤمن و مسلمان مى رساندند و مخالفت خود و اهل بيت (ع) را با حكومت حيله گر بنى عباس اظهار مى فرمودند. بدين ترتيب، تا كاروان حضرت به شهر ساوه رسيد، عده اى از مخالفين اهل بيت (ع) كه از پشتيبانى مامورين حكومت برخوردار بودند، سر راه را گرفتند و با همراهان حضرت وارد جنگ شدند. در نتيجه، تقريبا همه مردان كاروان به شهادت رسيدند، حتى بنا بر نقلى حضرت معصومه عليها السلام را نيز مسموم نمودند.

به هرحال، يا بر اثر اندوه و غم زياد از اين ماتم و يا بر اثر مسموميت از زهر جفا، حضرت فاطمه معصومه عليها السلام مريض شدند و از آن جايى كه ديگر امكان ادامه راه به سوى خراسان ممكن نبود، قصد شهر قم را نموده و سؤال فرمودند: از اين شهر (ساوه) تا «قم » چند فرسخ راه است؟ در پاسخ گفتند: ده فرسخ. فرمودند: مرا به شهر قم ببريد؛ زيرا از پدرم شنيدم كه مى فرمود: «شهر قم مركز شيعيان ما است.»

بزرگان شهر قم، وقتى از اين خبر مسرت بخش مطلع شدند به استقبال آن حضرت شتافتند، و در حالى كه، «موسى بن خزرج » بزرگ خاندان «اشعرى » زمام ناقه آن حضرت را به دست گرفته بود، و عده فراوانى از مردم پياده و سواره گرداگرد كجاوه حضرت در حركت بودند. در روز 23 ربيع الاول سال 201 ه . ق حضرت وارد شهر مقدس قم شدند. سپس در محلى كه امروز «ميدان مير» ناميده مى شود در جلوى منزل شخصى «موسى بن خزرج » شتر آن حضرت زانو زد و افتخار ميزبانى حضرت نصيب او شد.



آن بزرگوار به مدت 17 روز در اين شهر زندگى نمود و در اين مدت، مشغول عبادت و راز و نياز با پروردگار متعال بود.

هم اكنون محل عبادت آن حضرت حجره اى است در مدرسه ستيه به نام «بيت النور» كه محل زيارت ارادتمندان آن حضرت است.

سرانجام، آن بزرگ يادگار اهل بيت (ع) در روز دهم و يا دوازدهم ربيع الثانى سال 201 ه. ق، پيش از آن كه ديدگان مباركش به ديدار برادر روشن شود، در ديار غربت و با اندوه فراوان ديده از جهان فرو بست و شيعيان را در ماتم خود به سوگ نشاند. مردم قم با تجليل فراوان پيكر پاكش را به سوى محلى به نام «باغ بابلان »، كه قبرستان خانوادگى اشعريون بود، تشييع و به خاك سپردند . پس از دفن حضرت معصومه عليها السلام، "موسى بن خزرج" سايبانى از بوريا بر فراز قبر شريف ايشان قرار داد، تا اين كه پس از سال ها حضرت زينب (س) دختر امام جواد(ع) اولين گنبد را بر فراز قبر شريف عمه بزرگوارشان بنا كرد و بدين سان، تربت پاك آن بانوى بزرگوار اسلام قبله گاه قلوب ارادتمندان به اهل بيت عليهم السلام و دارالشفاى دل سوختگان عاشق ولايت و امامت شد.

فضايل و مناقب حضرت معصومه عليها السلام

الف. شرافت خانوادگى

آن حضرت «بنت رسول الله صلى الله عليه وآله » و «بنت ولى الله » و «اخت ولى الله » و «عمة ولى الله » است و اين امر خود سرچشمه ساير فضايل و كمالات معنوى و روحانى آن بزرگوار است.

ب. عالمه و محدثه اهل بيت عليهم السلام

يكى از والاترين عناوينى كه نشان دهنده بلندى مرتبه علم و آشنايى كريمه اهل بيت عليهم السلام با معارف بلند اسلام و مكتب حيات بخش تشيع است، محدثه بودن آن حضرت است. بزرگان علم حديث، احاديث و روايات رسيده از آن حضرت را قبول و به آن استناد مى نمايند؛ چرا كه آن حضرت جز از افراد مورد وثوق و اطمينان حديث نقل نمى كند.

ج. معصومه

فاطمه معصومه كه خود پرورش يافته مكتب ائمه طاهرين عليهم السلام و يادگار صاحبان آيه تطهير است، نمونه عالى از طهارت و پاكى است ، به حدى كه خاص و عام ايشان را "معصومه" لقب داده اند.

د. كريمه اهل بيت عليهم السلام

از دير زمان آستان قدس فاطمى، منشا هزاران كرامت و عنايت ربانى بوده است. چه قلب هاى نااميدى كه سرشار از اميد به فضل و كرم الهى و چه دست هاى تهى كه سرشار از رحمت ربوبى؛ و چه انسان هاى بريده از همه جا و نااميد از همه كس، كه با دلى شاد و روحى پيوسته به ابديت از درگاه پر فيض و كرم اين كريمه اهل بيت عليهم السلام برگشته و براى خود نوعي زندگى براساس ايمان مستحكم به ولايت اولياى حق بنا نهادند.

و. مقام شفاعت آن حضرت

از جمله كسانى كه به شفيعه بودنش در روايات و آثار دينى تصريح شده است، فاطمه معصومه عليها السلام است. (1)

حضرت معصومه عليها السلام در روايات

امام صادق عليه السلام فرمود: براى خدا حرمى است و آن مكه است، و براى رسول خدا صلى الله عليه وآله حرمى است و آن مدينه است، براى اميرالمؤمنين عليه السلام حرمى است و آن كوفه است و براى ما حرمى است و آن شهر قم است و به زودى زنى از فرزندان من در آنجا دفن خواهد شد كه نامش «فاطمه » است. هركس كه او را زيارت كند بهشت بر او واجب خواهد شد(2)

امام جواد عليه السلام فرمود: كسي كه عمه ام را در قم زيارت كند پاداش او بهشت است. (3)

امام صادق (ع) : كسي كه آن خانم ( حضرت معصومه عليها السلام) را زيارت كند در حالي كه آگاه به شأن و منزلت ايشان باشد، به بهشت مي رود.(4)

امام رضا عليه السلام فرمود: هركس معصومه را در قم زيارت كند ، مانند كسي است كخ مرا زيارت كرده است.(5)